Việc khám phá hiện thực sẽ mang lại hạnh phúc và thoả mãn một phần nào đó trong con người chúng ta mà bình thường ta không thể có được. Do vậy, đọc một tác phẩm bình luận, đặc biệt là một lời bình có vẻ chắc như đinh đóng cột sẽ hạn chế bạn đào sâu suy nghĩ thêm và giới hạn hiểu biết của bạn về một cuốn sách. Sau đây là một số điều bạn cần lưu ý:
Những cuốn sách thuần tuý thông báo cho bạn những điều bạn chưa biết nhưng không giúp bạn hiểu được bản chất của chúng thì tình trạng cũng như trên. Đối với họ, bách khoa toàn thư đơn giản chỉ là tất cả những tri thức mà một người có học nên biết. Muốn học từ sách giả tưởng, chúng ta phải tự suy nghĩ về những bài học đó; còn để học được từ nhà khoa học và triết gia, trước hết bạn phải hiểu những gì họ nghĩ.
Vì thế, bạn luôn phải nhớ đi tìm sự thống nhất giữa các phần của cuốn sách cuối cùng vẫn là nhiệm vụ của người đọc. Đó là những điều có thể hoặc đã được kiểm chứng bởi các nhà quan sát khác, nhưng lại không thể kiểm chứng được bằng kinh nghiệm thường ngày của một người bình thường. Đây chính là trở ngại lớn nhất khi đọc những cuốn sách cổ, vì chúng thường chứa nhiều chi tiết khác với những điều độc giả đương đại biết.
Sau đó, hình thức dạy đọc tổng hợp này đã bị chỉ trích nặng nề, và người ta đề xuất hai cách thay thế. Những hành động đó được bàn trong chương dưới đây. Chính kỹ năng đọc kiểm soát sẽ tạo ra lối đi tắt.
Shakespeare không để lại bất cứ chỉ dẫn nào về diễn xuất mà người đọc (hoặc đạo diễn) phải tự quyết định. Ngoài ra còn một số bài luận về sinh học, chủ yếu là các tác phẩm khoa học về lịch sử tự nhiên. Hoặc họ chủ động tìm tòi hoặc do những người phải trực tiếp đối mặt với những vấn đề đó mời họ nghiên cứu, họ sẽ phân loại vấn đề, xác định công thức của các vấn đề và giúp giải quyết vấn đề.
Nhưng câu hỏi cuối cùng (Ý nghĩa của cuốn sách là gì?) đòi hỏi người đọc phải có sự thận trọng nhất định. Vì phương pháp dọc đồng chủ đề có vẻ xa lạ với nhiều người nên chúng tôi bàn về nó nhiều hơn các cấp độ đọc khác, đưa ra đầy đủ quy tắc và giải thích từng quy tắc cũng như cách áp dụng chúng. Giai đoạn thứ ba, trẻ tiến bộ nhanh chóng trong việc phát triển từ vựng và nâng cao kỹ năng phát hiện nghĩa của những từ mới thông qua các gợi ý trong ngữ cảnh.
Chơi chữ đơn giản chỉ là chơi với từ ngữ, và là lỗi hay mắc phải của những độc giả không chịu đọc phân tích. Ví dụ câu trích từ tác phẩm The Prince (Quân vương) của Machiavelli sau đây: Ví dụ: Đọc sách chính là học là một câu đơn giản, nhưng nếu lúc này ta hiểu học là thu nhận thông tin, lúc khác lại hiểu học là nâng cao hiểu biết thì rõ ràng nhận định đã thay đổi theo sự thay đổi của thuật ngữ trong khi câu đó không có gì thay đổi.
Lý do có thể vì độc giả đã có những tiền kiến nhất định về cách tiếp cận vấn đề của tác giả cũng như những kết luận cuối cùng ông ta đưa ra. Anh ta còn phát hiện ra, trong khoảng thời gian đọc kiểm soát ngắn ngủi đó, liệu cuốn sách có chứa đựng nội dung gì quan trọng về vấn đề anh ta đang tìm hiểu hay không. Anh ta cần chú ý đến sự khác biệt giữa kiến thức thực tế và quan điểm cá nhân cũng như chú ý đến tác giả.
Nếu nhà khoa học miêu tả một thí nghiệm sống động và rõ ràng thì bạn sẽ không gặp khó khăn gì. Như vậy, các yếu tố giả tưởng sẽ không còn là những quân tốt di chuyển máy móc trên bàn cờ. Hãy mở trái tim và tâm hồn để đón nhận các nhân vật, tạm hoãn mọi sự nghi ngờ (nếu có) về các tình tiết của tác phẩm.
Nhưng vì các cuốn sách đương thời và các tài liệu về thế giới đương đại luôn đặt ra những vấn đề đặc biệt cho bạn đọc nên chúng ta cần diễn đạt câu hỏi theo cách khác. Việc quy định cách sử dụng cũng giống như việc thiết lập luật cho một trò chơi. Họ không hề muốn độc giả của mình bỏ lỡ bất cứ chi tiết quan trọng nào trong toàn bộ diễn biến câu chuyện, nên họ ngầm gợi ý cho người đọc bằng nhiều cách.