người ta thường thấy thoáng trên gương mặt những người nầy một nỗi buồn thắm thía vì sự bẽ bàng của thân phận. Bị thứ tinh thần đó mà bạn trai, dù muốn dù không, mang tật mâu thuẫn. Như vậy xét toàn diện về vấn đề ái tình, người ta thấy bạn trai bạn gái gì cũng có lúc yếu đuối.
Về cơ quan sinh dục, tôi đã trình bày theo khoa học trong cuốn Đời Uyên Ương ở chương ba. Yù chí thành ra làm việc như cao su, sau cùng có thói quen không quyết định được sắt đá. Tôi sợ bạn không tin tôi.
tôi biết nhiều nam sinh có cả một tổ chức rất khoa học, rất tế vi để phá hoại lòng băng tuyết của hằng lố nữ sinh. Nhiều lá thư trong lúc viết nóng nổi hơi men tình của họ thì nhiều năm sau cũng có thể khiến họ gieo những giọt lệ nông nỗi hối hận. Có điều gì đắc chí được ai khen họ nói không kịp thở.
Trước khi bước vào ngưỡng cửa hôn nhân , quả tim bạn như một cánh bướm thèm đậu. Con cọp thu hình trong bụi rậm họ tưởng con cọp thành chiên, chồm tới bắt. Họ không phải nguôi tình yêu mẹ, nhưng bây giờ họ không còn đem hết tâm hồn vào sự quyến luyến bên gối mẹ như lúc còn măng.
Bây giờ lúc nhân cách lớn mạnh, ai nói năng, có thái độ khinh rẻ, bạn trai bất mãn vì thấy lòng tự ái bị tổn thương. Nói tắt bạn trai trong thời gian mất người bạn trăm năm sống đời gà trống nuôi con, hay nhớ những kỷ niệm của ngày xưa, buồn khổ nhiều năm vì tiếc thương vợ kể cả khi họ tục huyền sớm. Nhứt là tôi phải khéo xử với vô số bè bạn học sinh, hay sinh viên, vân vân.
Họ tưởng người yêu có tâm trạng y như của họ. Ngay khi bạn không hể yêu ai kia, bạn sẽ có không biết bao nhiêu người yêu bạn và nếu bạn lỡ vô tình có thái độ thân mật với một người nào, thì có hằng mấy ngọn lửa ghen tương bán rao bạn cho bỏ ghét bằng những chỉ trích mỉa mai thật là chanh ớt. Nhà giáo dục phải có cặp mắt tinh nhuệ để nhận thấy những tâm hồn trai yếu đuối hầu giúp họ về chí dục.
Lúc ấy vì thiếu thói quen tưởng tượng, e sợ họ bị khô khan tinh thần. Con người không quyền phi pháp tự ý tham gia. Có những tâm hồn rất kín bưng bít.
Nhà giáo dục nên cho họ đọc lại sách giúp trí nầy cách lành mạnh như loại sách của Jules Vernes, Telemaque của Fenelon hay Odyssée của Homère. Vài bữa họ mặc áo sơ mi dài gần giống áo cà sa. Yêu ai là tự hiến và tận hiến cho người ấy.
Tại sao sau lúc họ đóng vai trò thế Thượng đế gieo một mầm sống rồi họ không can thiệp gì hết vào sự lớn lên về thể xác của đứa con mà về sau họ tha thiết yêu con? Trả lời câu hỏi nầy phải chạy đến tình yêu và nhất là lương tâm. Vui là con đẻ của tâm hồn thánh thiện. Bạn đã biết con tim của bạn trai vào buổi dậy thì đã chuyển mình: Họ nghe tâm tình luyến ái như gió lạ nhẹ nhàng phớt qua vườn lòng họ.
Công giáo thì khả quan nhất nhưng rất gắt. Họ không như một số bạn gái đi hờn mát, giận chuyện chân tóc kẻ tơ. Các khuyết điểm trên của các bạn trai như tôi đã nói sẽ biến đi khi bạn trai qua tuổi dậy thì để thành nhân .